اثر محلول پاشی متانول و تنش خشکی بر عملکرد دانه و شاخص های رشد سویا (Glycine max L)

به ­منظور بررسی اثر محلول ­پاشی متانول و تنش خشکی بر شاخص ­های رشدی گیاه سویا، آزمایشی به­ صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1394 اجرا شد. تنش خشکی شامل آبیاری پس از 40، 60 و 70 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس به ­عنوان عامل اصلی و محلول ­پاشی متانول شامل عدم محلول ­پاشی (شاهد) و محلول­پاشی  با 7، 14 و 21 درصد حجمی متانول به­ عنوان عامل فرعی در نظر گرفته­ شد. محلول­ پاشی سه بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 15 روز یک ­بار بر روی قسمت­ های هوایی انجام شد. صفات اندازه­ گیری شده شامل: تجمع ماده خشک، عملکرد دانه، سرعت رشد محصول، نرخ جذب خالص، پرولین، قندهای محلول، پراکسید هیدروژن و محتوای رطوبت نسبی بود. نتایج نشان­ داد که اثر محلول­ پاشی متانول در شرایط تنش خشکی بر افزایش نسبی تمامی شاخص­ های رشدی و عملکرد معنی­ دار شد. مقایسه میانگین ویژگی­ های بررسی شده نشان­ داد که محلول­ پاشی متانول اثر مثبت و معنی­ داری بر شاخص­ های رشدی سویا داشت که منجر به افزایش ماده خشک و عملکرد دانه سویا شد؛ به­ طوری­ که بیش ­ترین عملکرد دانه طی محلول پاشی متانول با 21 درصد حجمی به­ دست ­آمد. هم­چنین در شرایط تنش ملایم و تنش شدید با کاربرد بیش­ترین مقدار از سطح متانول مقدار تولید پراکسید هیدروژن به کم­ترین میزان رسید. طبق نتایج به‌دست آمده با کاربرد 14 درصد متانول افزایش بیش­تری در کارایی پرولین در شرایط تنش شدید مشاهده شد. با افزایش کاربرد حجمی متانول از 7 به 14 درصد مقدار آب نسبی بیش­تر در گیاه در شرایط تنش حفظ شد.